Δεν πάει στην G8 o Πούτιν

Πηγή: ΑΡ

Αλέξανδρος Δημητρίου, ειδικά για τη Russia Beyond the Headlines

Ο νέος ρώσος πρόεδρος, δηλώνοντας ότι δεν θα πάει στη σύνοδο του «κλάμπ», G8, δίνει μια πρώτη γεύση της πολιτικής που θα ακολουθήσει απέναντι στις ΗΠΑ και γενικότερα στην εξωτερική πολιτική του.

Ξάφνιασε και προβλημάτισε η απόφαση του Βλαντίμιρ Πούτιν να μην πάει στη Σύνοδο κορυφής του G8, που θα γίνει στις ΗΠΑ στις 18-19 Μαίου. Οι ιθύνοντες των αμερικανο-ρωσικών σχέσεων στην...
κυβέρνηση Ομπάμα «σπάνε τα κεφάλια τους» για να κατανοήσουν τι μπορεί να κρύβεται πίσω από την άρνηση αυτή και την επίσημη εξήγηση που δόθηκε απο το Κρεμλίνο.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν τηλεφώνησε στον Μπαράκ Ομπάμα και του εξήγησε ότι εκείνες τις μέρες πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία σχηματισμού της νέας ρωσικής κυβέρνησης και η ευθύνη γι΄αυτό πέφτει, Συνταγματικά, στον ίδιο. Μπορεί βέβαια, η απόφαση του Πούτιν να αποδίδεται σε αυτό το γεγονός, και μάλιστα ο Λευκός Οίκος να δηλώνει ότι ο Αμερικανός πρόεδρος έδειξε κατανόηση, αλλά τα ερωτηματικά που ανακύπτουν είναι σοβαρά.

Αντιπυραυλική … ψυχρότητα

Η υπό τον Ομπάμα αμερικανική ηγεσία είχε τη δεδομένη χρονική στιγμή ανάγκη από την παρουσία Πούτιν στη Σύνοδο. Ιδιαιτέρως δε, εν όψει των προεδρικών του ερχόμενου Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, επιθυμούσε να δείξει ότι η πολιτική της «επαναφόρτισης» των σχέσεων ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Μόσχα απέδωσε, και όλα πάνε καλά. Ο Μπάρακ Ομπάμα, βέβαια γνώριζε ότι για το Κρεμλίνο το αμερικανο-ΝΑΤΟϊκό σχέδιο ανάπτυξης αντιπυραυλικού συστήματος στην Ευρώπη, δίπλα στα ρωσικά σύνορα, αποτελεί «κόκκινο πανί». Επιχείρησε μάλιστα, να υπερπηδήσει το διπλωματικό εμπόδιο και να δείξει ότι διαχωρίζει την G8 από τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, όπου ένα από τα θέματα-αγκάθια, θα είναι η αντιπυραυλική «άμυνα». Γι’αυτό, φρόντισε να γίνει η Σύνοδος του G8, στην προεδρική κατοικία, στο Καμπ-Ντέβιντ, και όχι στο Σικάγο, όπου θα διεξαχθεί στη συνέχεια (20-21 Μαίου ) η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ.

Το γεγονός ότι ο Πούτιν δεν πάει στο G8, δεν σημαίνει πάγωμα στις σχέσεις Ρωσίας-ΗΠΑ. Δίνει πάντως, μια γεύση των προθέσεών του σε ένα κόσμο που σταδιακά παύει να είναι μονοπολικός, ενώ την ίδια στιγμή αναπτύσσεται, αργά αλλά σταθερά, η πολυπολικότητα.

Πριν από τη σύνοδο του ΝΑΤΟ, βέβαια, θα συνεδριάσει το Συμβούλιο Ρωσίας-ΝΑΤΟ. Ούτε και εκεί όμως, όπως έχει ανακοινωθεί, θα παραβρεθεί ο Β.Πούτιν. Το αντίθετο, ως γνωστόν, είχε πράξει ο προκατοχός του, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος είχε πάρει μέρος στο προηγούμενο Συμβούλιο, στη Λισαβώνα. Τότε οι αμερικανοί είχαν δώσει λεκτικές υποσχέσεις ότι το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας που προωθούν στην Ευρώπη, δεν απειλεί τη Ρωσία. Η Ουάσιγκτον όμως, όχι μόνον αρνήθηκε και συνεχίζει να αρνείται πεισματικά να παράσχει έμπρακτες και γραπτές εγγυήσεις, αλλά, εμμέσως πλην σαφώς, δείχνει να απορρίπτει την πρόταση της Μόσχας για να μετάσχει η Ρωσία στο σύστημα αυτό.


Πρόσφατα στη Μόσχα πραγματοποιήθηκε διάσκεψη με θέμα την αντιπυραυλική «άμυνα». Εκεί μίλησαν Ρώσοι και Αμερικανοί ειδικοί, ενώ παρουσιάστηκαν αρκετά επιχειρήματα και στοιχεία, που επιβεβαιώνουν τους φόβους του Κρεμλίνου ότι απειλείται η ασφάλεια της Ρωσίας από τη στιγμή που το σύστημα θα αναπτυχθεί έτσι όπως το σχεδιάζουν οι ΗΠΑ. Παρ’όλα αυτά, ο Ομπάμα, προφανώς επειδή βρίσκεται μπροστά σε εκλογές, αποφεύγει να κάνει κάποια συγκεκριμένη κίνηση «καλής θέλησης» προς τη Ρωσία. Ετσι, ο Πουτιν, ο οποίος κάθε άλλο παρά φημίζεται για οπαδός των ανούσιων και τυπικών συνόδων, αφού δεν έχει τίποτα να πάρει από τις ΗΠΑ, δεν πάει στις συνόδους και στέλνει τον ... Μενβέντεφ.

Οι παρεμβάσεις του αμερικανού πρέσβη

Ενα δεύτερο σημείο τριβής, σημειώνουν αναλυτές στη Μόσχα, είναι η διαρκής προσπάθεια των ΗΠΑ να κάνουν μαθήματα δημοκρατίας στη Ρωσία. Οι συνεχείς αναφορές του Πούτιν ότι ο εξωτερικός παράγων παρεμβαίνει συνεχώς, προκειμένου να επηρεάσει το πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας, δεν έγινε μόνον προς προεκλογική κατανάλωση. Είναι φανερό ότι κάποιοι ισχυροί κύκλοι των ΗΠΑ δεν κρύβουν τους στόχους τους. Αλλωστε, για πρώτη φορά στην ιστορία των διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών ο σημερινός αμερικανός πρέσβης στη Μόσχα δεν περιορίζεται στο ρόλο του ως διπλωμάτης, αλλά δρά ως πολιτικός «”ινστρούκτορας" επι των  εγχρώμων επαναστάσεων». Το έχει ξανακάνει εξάλλου, στην Ουκρανία, τη Σερβία, κ.λ.π.

Ο Β.Πούτιν, από την πρώτη κιόλας προεδρική οκταετία του, έχει βγάλει τα συμπεράσματά του για το πώς βλέπει η Δύση τη Ρωσία και τον ίδιον, και το μόνο που δεν περιμένει από τη Δύση, είναι να τον «αγαπήσει». Φαίνεται πως δεν κόλλησε  την «αρρώστια» των προκατόχων του, Μ.Γκορμπατσόφ και Μ.Γέλτσιν, οι οποίοι κινούνταν εν πολλοίς με γνώμονα το πώς θα τους κρίνει η Δύση. Και, εν πάση περιπτώσει, η σημερινή Ρωσία δεν είναι σε εκείνη την δεινή θέση που ήταν στο παρελθόν, με αποτέλεσμα να δέχεται εξευτελιστικές «νουθεσίες» και υποδείξεις για τις εσωτερικές υποθέσεις της.

Με την οικονομία να αναπτύσσεται με ρυθμούς 4-5%, χαμηλότερους απ’ότι πριν την κρίση, αλλά με θετικό πρόσημο και μάλιστα διόλου ευκαταφρόνητο για τις συνθήκες που βιώνει η παγκόσμια οικονομία, με  αποθέματα χρυσού που άγγιξαν τα 500 δις δολλάρια και άλλα τόσα σε συνάλλαγμα στο ταμείο σταθερότητας, κρατά για τον εαυτό της το δικαίωμα να έχει ξεχωριστή φωνή στη διεθνή σκηνή. Η περσινή ανοχή της στην υπόθεση της Λιβύης, που άνοιξε το δρόμο για την επέμβαση της Δύσης στη χώρα αυτή, επέδρασε αφυπνιστικά. Και αυτό γίνεται καθαρό τώρα, με τη στάση που κρατάει έναντι του προβλήματος της Συρίας.

Ο Πούτιν θα έχει την ευκαιρία να συναντηθεί με τον Ομπάμα ένα μήνα αργότερα, στη Σύνοδο κορυφής του G20, στο Λος Κάμπος του Μεξικού. Ως τότε θα ξεκινήσει την προεδρική του θητεία με πρώτη επίσκεψη σε κάποια πρώην σοβιετική δημοκρατία (Καζαχστάν, Ουκρανία ή Αζερμπαιτζάν...), ενώ θα έχει προηγηθεί η επίσκεψή του στο Πεκίνο, στις αρχές Ιουνίου. Το γεγονός ότι δεν πάει στο G8, δεν αποτελεί «στρατηγικό πλήγμα» για τις διμερείς σχέσεις. Μάλιστα, ούτε καν μπορεί να γίνει λόγος για «πάγωμα» σε αυτές. Δίνει πάντως, μια γεύση των προθέσεών του σε ένα κόσμο που σταδιακά παύει να είναι μονοπολικός, και την ίδια στιγμή αναπτύσσεται, αργά αλλά σταθερά, η πολυπολικότητα.

Μήπως αυτό αξίζει να το προσέξουν και στην Αθήνα, ιδιαίτερα σήμερα που η Ελλάδα βρίσκεται σε σταυροδρόμι μεγάλων ιστορικών επιλογών, πέρα από τις έως τώρα παραδοσιακές;