Η “γέφυρα” που συνδέει Ειρηνικό και Ατλαντικό

Αλεξάντρ Γκαμπούεφ, Russia Beyond the Headlines

Η Τελωνειακή Ένωση Ρωσίας, Λευκορωσίας και Καζακστάν προσφέρει μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες και διευκολύνει τη μεταφορά προϊόντων από την Ασία στη Δ.Ευρώπη.

Όταν τον Οκτώβριο του 2007, η Ρωσία, η Λευκορωσία και το Καζακστάν ανακοίνωσαν τη δημιουργία τελωνειακής ένωσης, αρκετοί αναλυτές θεώρησαν την....... ενοποίηση των τριών αγορών με κανονισμούς που να επιτρέπουν την ελεύθερη διακίνηση αγαθών, σαν μια ακόμα πολιτική χίμαιρα.

Ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, που κάποτε είχε πει ότι η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης «αποτελούσε την μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του εικοστού αιώνα», είναι γνωστός για την επιθυμία του να αποκαταστήσει την πάλαι ποτέ επιρροή της Μόσχας στον ευρασιατικό χώρο. Οι διαδικασίες για την τελωνειακή ένωση, αρχικά δημιούργησαν στην Ρωσία περισσότερα προβλήματα παρά όφελος. Για δύο χρόνια πάγωσαν οι διαπραγματεύσεις της Μόσχας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ για την προσχώρηση της Ρωσίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) και προκάλεσαν σοβαρές τριβές μεταξύ Ρωσίας και Λευκορωσίας.

Τελικά όμως, από το 2010 και μετά, η τελωνειακή ένωση «άρχισε να τρέχει». Σύμφωνα με τα στοιχεία μελέτης που εκπόνησε η Ευρασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης και δημοσιεύτηκαν τον Ιανουάριο του 2012, η θετική επίδραση της εν δυνάμει οικονομικής ολοκλήρωσης για το διάστημα 2011 – 2030, θα είναι το 14% του ΑΕΠ για την Λευκορωσία, το 3,5% του ΑΕΠ για το Καζακστάν και το 2% του ΑΕΠ για την Ρωσία. Σε ζεστό χρήμα οι τρεις χώρες θα βάλουν στην τσέπη τα επόμενα 19 χρόνια περίπου 23 δισ. ευρώ. Τα οφέλη από την τελωνειακή ένωση δεν αφορούν μόνο στις επιχειρήσεις της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και του Καζακστάν. Αρκετοί «διεθνείς παίκτες» τρέχουν να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα της αναδυόμενης ενιαίας «δασμολογικής» αγοράς στην Ευρασία.

Από τον Ειρηνικό έως τον Ατλαντικό

Οι πρώτοι που θα ωφεληθούν από την τελωνειακή ένωση θα είναι οι παραγωγοί εμπορευμάτων, που θα μεταφέρουν -χωρίς πολλά σύνορα- τα προϊόντα τους από την Κίνα στην Ευρώπη. Μέχρι σήμερα, η κύρια μεταφορική οδός των αγαθών από την Κίνα είναι ο χρονοβόρος θαλάσσιος διάδρομος του Νότου, που διέρχεται μέσω της διώρυγας του Σουέζ. Ωστόσο, τώρα υπάρχουν νέοι, χερσαίοι διάδρομοι για τη μεταφορά των κινεζικών εμπορευμάτων στην Ευρώπη, μέσω Καζακστάν, Ρωσίας και Λευκορωσίας.

Ο χρόνος που απαιτείται για τη μεταφορά ενός φορτίου οδικώς θα ελαττωθεί σημαντικά, λόγω της ελαχιστοποίησης των διατυπώσεων στα σύνορα. Αυτό είναι το πρώτο φανερό όφελος από τη νέα τελωνειακή ένωση. Για τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων στην Πολωνία, τα φορτηγά TIR διέσχιζαν τέσσερα σύνορα, ενώ τώρα μόλις δύο. Επιπλέον, μειώθηκαν σημαντικά και τα τέλη διέλευσης. Αντί για τρεις πληρωμές transit, σήμερα έχουμε μία. Λαμβάνοντας υπόψη την τάση των επιχειρήσεων για μεταφορά της παραγωγικής τους δραστηριότητας στην Κίνα, τα χερσαία δρομολόγια μέσω των χωρών της τελωνειακής ένωσης στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να αποδειχτούν συντομότερα και αποδοτικότερα από ότι η παραδοσιακή θαλάσσια διαδρομή.

Ο Πούτιν που είχε πει ότι η διάλυση της ΕΣΣΔ «αποτελούσε την μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του εικοστού αιώνα», θέλει να αποκαταστήσει την πάλαι ποτέ επιρροή της Μόσχας στον ευρασιατικό χώρο.

Η δημιουργία της ευρασιατικής τελωνειακής ένωσης θα μπορούσε να αποβεί ωφέλιμη και στις επιχειρήσεις που είναι προσανατολισμένες στην Ανατολή, στις χώρες που κάποτε ήταν Σοβιετικές Δημοκρατίες. Αντί για τρεις διαφορετικές αγορές, θα μπορούν να απευθυνθούν σε μια ενιαία αγορά 173 εκατομμυρίων καταναλωτών, με κοινούς κανόνες. Όταν το 2017 στη θέση της Τελωνειακής Ένωσης θα έρθει η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση, οι επιχειρηματίες δεν θα σπαζοκεφαλιάζουν συγκρίνοντας τις λεπτές διαφοροποιήσεις των νομοθεσιών μεταξύ των τριών κρατών.

Φορολογικός παράδεισος

Με τις νέες συνθήκες, οι ξένες εταιρείες θα μπορούν να καταχωρούν τις θυγατρικές τους στους καταλόγους του πιο ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος που έχει το Καζακστάν και το καθεστώς αυτό να ισχύει σε όλες τις χώρες της τελωνειακής ένωσης. Οι φορολογικοί συντελεστές μεταξύ των δύο μεγαλύτερων χωρών της «τρόϊκα», Ρωσίας και Καζακστάν, διαφέρουν σημαντικά. Στη Ρωσία, ο βασικός συντελεστής φόρου είναι 20%. Οι εργαζόμενοι έχουν παρακράτηση φόρου από τον μισθό τους 13%. Επιπλέον, οι εργοδότες καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων, που έχουν αυξηθεί σε σχέση με την περσινή χρονιά και φέτος αγγίζουν το 30%. Τέλος, όλα τα εμπορεύματα που πωλούνται στη Ρωσία υπόκεινται σε ΦΠΑ 13%. Ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους στις ρωσικές εταιρείες για να μειωθεί η φορολογική τους επιβάρυνση, είναι η καταχώρηση τους στο Καζακστάν.

Στην κεντρο-ασιατική χώρα, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο φόρος επί των κερδών είναι 15%, ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων είναι 10% και ο ΦΠΑ είναι κατά 6% μικρότερος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο ρώσικο φόρο. Οι εργοδοτικές εισφορές είναι 26%, κατά 4% χαμηλότερες από ότι στην Ρωσία. Και το καλύτερο: Οι εταιρείες απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα στις αγορές της Ρώσικης Ομοσπονδίας και της Λευκορωσίας όπως και οι ντόπιες εταιρείες σε αυτές τις χώρες και δεν εμπίπτουν στο περιοριστικό πλαίσιο που ισχύει για τους ξένους επενδυτές. Μελλοντικά, όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν στην απελευθέρωση της φορολογικής νομοθεσίας στη Ρωσία.

rbth.gr